Çfarë është projektligji për shtetësinë dhe kufijtë?

Ligji për Shtetësinë, Emigracion dhe Azilin i miratuar në vitin 2002 i lejoi qeverisë t'i hiqte një personi nënshtetësinë britanike nëse ai kishte një shtetësi tjetër. Që nga viti 2006, ministri i Brendshëm i Britanisë së Madhe ka pasur kompetencën t'u privojë personave me shtetësi të dyfishtë shtetësinë e tyre në Britaninë e Madhe nëse kjo është "në interes të së mirës publike".

Në vitin 2014, këto kompetenca u zgjeruan edhe për shtetasit britanikë të lindur jashtë vendit dhe që nuk kanë shtetësi të dyfishtë, të cilët mund të bëhen pa shtetësi për sa kohë që qeveria i konsideron të përshtatshëm për nënshtetësinë e huaj dhe nëse ata kanë vepruar "në një mënyrë që cënon seriozisht interesat jetike të Britanisë së Madhe, ndonjë nga ishujt ose një territor britanik jashtë shtetit”, sipas legjislacionit.

Midis viteve 2006 dhe 2017, shifrat nga ministria e Brendshme tregojnë se 199 personave iu hoq shtetësia, 104 raste pati vetëm në vitin 2017. Gjatë dy viteve të fundit, shifrat kanë rënë sërish në rreth 25 në 30 në vit.

Çfarë do të thotë ndryshimi i klauzolës 9?

Klauzola 9 e Projektligjit të Shtetësisë dhe Kufijve, e cila u shtua në nëntor, në thelb i hap rrugën qeverisë për t'u hequr individëve shtetësinë e tyre në Britaninë e Madhe pa paralajmërim për arsye praktike, për shembull nëse autoritetet nuk kanë detajet e kontaktit të një personi, në interes të sigurisë kombëtare ose "në interes publik”.

Ekziston frika se klauzola 9 do të synojë në mënyrë disproporcionale britanikët etnikë dhe do t'i bëjë ata të ndihen të pasigurt dhe të padëshiruar.

"Ajo do të zbatohet vetëm për një numër të vogël njerëzish, por [ashtu si legjislacioni i mëparshëm, kryesisht në fushën e antiterrorizmit që synon muslimanët britanikë] ka një efekt gradual tek të gjitha komunitetet, duke ulur ndjenjën e tyre të sigurisë. Ai gjithashtu inkurajon të djathtën ekstreme dhe mund të çojë në më shumë dhunë racore anti-myslimane, pasi u tregon njerëzve se muslimanët janë një armik i rrezikshëm që kërkon masa të veçanta," thotë Frances Webber, zëvendëspresidente e Institutit të Marrëdhënieve Racore në Britaninë e Madhe për DW me email.

Krijimi i një precedenti

Një precedent u krijua në vitin 2019 në rastin e Shamima Begum-it, një grua e lindur në Britaninë e Madhe, e cila iu bashkua grupit të Shtetit Islamik si adoleshente dhe së cilës iu hoq shtetësia në Britaninë e Madhe në moshën 19-vjeçare për arsye të sigurisë kombëtare.

Në atë kohë, qeveria argumentoi se megjithëse Begum-i nuk kishte një pasaportë të huaj, ajo nuk do të mbetej pa shtetësi. Bangladeshi, e konsideron këdo që lind nga një prind nga Bangladeshi si shtetas, nga lindja deri në moshën 21 vjeçare.

Në një deklaratë, Ministria e Britanisë së Madhe tha: "Shtetësia britanike është një privilegj, jo një e drejtë. Heqja e shtetësisë është e rezervuar me të drejtë për ata që përbëjnë një kërcënim për Britaninë e Madhe ose sjellja e të cilëve përfshin dëme shumë të larta. Projektligji për Shtetësinë dhe Kufijtë do të ndryshojë ligjin në mënyrë që shtetësia të mund të hiqet kur nuk është e mundur të njoftohet, për shembull nëse nuk ka asnjë rrugë tjetër për të komunikuar me personin."

Amendamenti ka shkaktuar zemërim të madh, jo vetëm te grupet e të drejtave të njeriut, të cilët thonë se përveç krijimit të pengesave të mëdha për njerëzit që kërkojnë azil, ai bie ndesh hapur me detyrimet e Mbretërisë së Bashkuar ndaj Konventës së OKB-së për Refugjatët dhe Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut.

Ndikimi tek emigrantët dhe azilkërkuesit

Projektligji, i cili u miratua nga Dhoma e Poshtme javën e kaluar dhe do të debatohet nga Dhoma e Lartë e Parlamentit, Dhoma e Lordëve më 5 janar, synon gjithashtu të trajtojë imigracionin e paligjshëm dhe kërkesat e papranueshme për azil të paraqitura nga njerëz pa dokumente. Ai do t'i kriminalizonte ata, si dhe këdo që merr pjesë në misionet e shpëtimit të refugjatëve në Kanalin Anglez. Personeli i forcave kufitare do të përfitonte nga imuniteti nëse njerëzit vdesin në Kanal gjatë të ashtuquajturave operacione sprapsjeje.

Komiteti i Përbashkët i të Drejtave të Njeriut (JCHR) i Britanisë së madhe konstaton se ligji shkel ligjin për të drejtat e njeriut dhe Konventën e Refugjatëve dhe i ka bërë thirrje qeverisë të rishikojë masat që janë të papajtueshme me të drejtat e njeriut.

Në një kohë që ata që u është hequr shtetësia janë kryesisht myslimanë britanikë nga Azia Jugore, Lindja e Mesme ose Afrika e Veriut, masat mund të ndihen edhe nga qytetarët e BE.

Në veçanti, ato mund të kenë një ndikim në pranueshmërinë e kërkesave për azil nga vendet e BE, për shembull duke "parandaluar romët nga Evropa Lindore që të kërkojnë azil pavarësisht trajtimit që do t'i kualifikonte ata si refugjatë", tha Webber.

Sipas gjendjes aktuale, masat e reja mund të ndihmojnë në krijimin e shtetësisë së dyfishtë në Britaninë e Madhe: "Britankët etnikë pa prejardhje të huaj, të cilët nuk mund ta humbasin kurrë shtetësinë, pavarësisht se çfarë ndodh, dhe ata me prejardhje të huaj, të cilët mund të humbasin shtetësinë e tyre për sjellje të keqe”, tha Webber.